رفتینگ چیست؟ انواع قایق های رفتینگ
کلمه رفتینگ از رفت (Raft) به معنای کلک گرفته شده است. در دیرباز کلکها یا قایقهای رفتینگ اولیه برای جابهجایی افراد و بار از تنه درختان یا نیها ساخته میشدند. این فعالیت به عنوان یک ورزش ماجراجویی گروهی در دهه 1950 میلادی رواج پیدا کرد، اما از اواسط سال 1997 و بعد از تاسیس فدراسیون بین الملی رفتینگ (IRF) به طرز چشمگیری افزایش یافت.
رفتینگ یا کلکسواری یکی از فعالیتهای تفریحی بسیار محبوب در فضای باز است که در اکثر کشورهای جهان توسط یک راهنما در رودخانههای روان و یا درجات مختلف آب خروشان با قایقهای بادی انجام میشود. این قایق ها از جنس یورتان، هایپالون و پیویسی با محفظههای بادی مجزا، بادوام و انعطافپذیری بالا بین 1 تا 20 نفره ساخته میشوند. در ادامه انواع قایقهای رفتینگ و ویژگیهای هریک توضیح داده شده است.
مقابله با خطر و نیاز به کار تیمی اغلب بخشی از تجربه است. این ورزش معمولا چیزی بین یک تا چند ساعت به طول میانجامد که در آن شما گاهی به پارو زدن نیاز پیدا میکنید اما در بیشتر مواقع این جریان آب است که قایق را به جلو میکشاند. ماجراجویان این ورزش را جزء هیجان انگیزترین ورزشهای آبی در مناطق کوهستانی میدانند زیرا رودخانهها خروشان و جریان های قوی دارند. در این رودخانهها قایقهای رفتینگ از نظر ایمنی باید جنسشان مقاوم، مجهز به سیستمهای تخلیه آب و محفظههای باد مجزا و داخل آنها فاقد هرگونه وسایل جانبی از قبیل طناب، بند و غیره باشند.
وجود مربیان، داوران، ورزشکاران مطرح، جوانان علاقهمند به این رشته ورزشی از دیگر ظرفیتهای شهرستان سامان است که همه ساله باشگاههای رفتینگ و اسلالوم در نیمه دوم سال میزبان پذیرش هزاران گردشگر و توریست از داخل و خارج کشور در رودخانه خروشان زایندهرود هستند.
تورهای گردشگری بعد از سرو صبحانه مفصل در اقامتگاههای بومگردی نزدیک به محل باشگاه توسط وسایل نقلیه عمومی یا مخصوص باشگاه به ایستگاه مبدا مشخص منتقل میشوند. مسافرین از راهنمایان قایقها تجهیزات از قبیل کلاه ایمنی، جلیقه نجات، پارو و کیسه مخصوص حمل وسایل را به صورت امانی دریافت میکنند و بعد درکنار ساحل رودخانه توسط مربی مجرب آموزشهای لازم را میبینند.
مسیرهای انتخابی جهت سفر ماجراجویانه رفتینگ در رودخانه زاینده رود با توجه به محل احداث باشگاهها متفاوت است. بستر رودخانه در نزدیکی امامزاده باباپیراحمد شهرستان سامان به جهت خروشان بودن و وجود صخرههای بزرگ بهترین مسیر جهت تجربه رفتینگ برای علاقهمندان به این ورزش است. در طول سفر مسافرین با آب تنی و انجام ورزشهای مهیج آبی، پرش از صخرههای بلند روز خوشی را در کنار اعضای باشگاه سپری میکنند. زمان تقریبی شروع و پایان سفر ماجراجویانه چیزی حدود سه ساعت طول میکشد. بعد از سرو ناهار مسافرین به استان خود سفر می کنند یا در خانه مسافرها یا ویلاهای مخصوص باشگاه برای گردش و بازید از جاذبههای گردشگری استان اسکان مییابند.
قایقهای رفتینگ انواع مختلف و ویژگیهای متنوعی دارند. نوع قایق رفتینگ براساس نیاز، تجربه، مهارت و هدف زیر انتخاب میشود:
رفتینگ یا کلکسواری یکی از فعالیتهای تفریحی بسیار محبوب در فضای باز است که در اکثر کشورهای جهان توسط یک راهنما در رودخانههای روان و یا درجات مختلف آب خروشان با قایقهای بادی انجام میشود. این قایق ها از جنس یورتان، هایپالون و پیویسی با محفظههای بادی مجزا، بادوام و انعطافپذیری بالا بین 1 تا 20 نفره ساخته میشوند. در ادامه انواع قایقهای رفتینگ و ویژگیهای هریک توضیح داده شده است.
مقابله با خطر و نیاز به کار تیمی اغلب بخشی از تجربه است. این ورزش معمولا چیزی بین یک تا چند ساعت به طول میانجامد که در آن شما گاهی به پارو زدن نیاز پیدا میکنید اما در بیشتر مواقع این جریان آب است که قایق را به جلو میکشاند. ماجراجویان این ورزش را جزء هیجان انگیزترین ورزشهای آبی در مناطق کوهستانی میدانند زیرا رودخانهها خروشان و جریان های قوی دارند. در این رودخانهها قایقهای رفتینگ از نظر ایمنی باید جنسشان مقاوم، مجهز به سیستمهای تخلیه آب و محفظههای باد مجزا و داخل آنها فاقد هرگونه وسایل جانبی از قبیل طناب، بند و غیره باشند.
وجود مربیان، داوران، ورزشکاران مطرح، جوانان علاقهمند به این رشته ورزشی از دیگر ظرفیتهای شهرستان سامان است که همه ساله باشگاههای رفتینگ و اسلالوم در نیمه دوم سال میزبان پذیرش هزاران گردشگر و توریست از داخل و خارج کشور در رودخانه خروشان زایندهرود هستند.
تورهای گردشگری بعد از سرو صبحانه مفصل در اقامتگاههای بومگردی نزدیک به محل باشگاه توسط وسایل نقلیه عمومی یا مخصوص باشگاه به ایستگاه مبدا مشخص منتقل میشوند. مسافرین از راهنمایان قایقها تجهیزات از قبیل کلاه ایمنی، جلیقه نجات، پارو و کیسه مخصوص حمل وسایل را به صورت امانی دریافت میکنند و بعد درکنار ساحل رودخانه توسط مربی مجرب آموزشهای لازم را میبینند.
مسیرهای انتخابی جهت سفر ماجراجویانه رفتینگ در رودخانه زاینده رود با توجه به محل احداث باشگاهها متفاوت است. بستر رودخانه در نزدیکی امامزاده باباپیراحمد شهرستان سامان به جهت خروشان بودن و وجود صخرههای بزرگ بهترین مسیر جهت تجربه رفتینگ برای علاقهمندان به این ورزش است. در طول سفر مسافرین با آب تنی و انجام ورزشهای مهیج آبی، پرش از صخرههای بلند روز خوشی را در کنار اعضای باشگاه سپری میکنند. زمان تقریبی شروع و پایان سفر ماجراجویانه چیزی حدود سه ساعت طول میکشد. بعد از سرو ناهار مسافرین به استان خود سفر می کنند یا در خانه مسافرها یا ویلاهای مخصوص باشگاه برای گردش و بازید از جاذبههای گردشگری استان اسکان مییابند.
قایقهای رفتینگ انواع مختلف و ویژگیهای متنوعی دارند. نوع قایق رفتینگ براساس نیاز، تجربه، مهارت و هدف زیر انتخاب میشود:
- برای لذت از طبیعت
- ماجراجویی، هیجان، سرعت و آدرنالین
- ورزش
- سفر گروهی
- عکاسی و فیلمبرداری
- سفر اکتشافی
- جستجو و نجات
انواع قایق های رفتینگ
رفتینگ پارویی (Paddle Raft)
در این نوع رفتینگ، همه افراد پارو به دست دارند و یک نفر به عنوان راهنمای رفتینگ در انتهای قایق نشسته و آن را هدایت میکند. این قایقها در اندازه و ظرفیتهای 2 تا 20 نفره هستند. از کاربرد این قایق میتوان به ماجراجویی، لذت از رفتینگ و ورزش اشاره کرد.
رفتینگ دو نفره (R2)
این قایق با ظرفیت 2 نفر طراحی و ساخته میشود. برای کنترل و هدایت قایق مانند رفتینگ پارویی افراد از پارو استفاده میکنند. کاربردشان قایقرانی برای استفاده شخصی و در رودخانههای خروشان باریک است.
رفتینگ با پاروی بلند (Oar Raft)
در استفاده از این قایقها راهنما یا قایقران در انتها قایق روی صندلی مخصوص مینشیند و با دو پارو بلند قایق را هدایت میکند. این قایق در امواج خروشان بزرگ کنترلشان بهتر و راحت تر است و در برخورد با موانع یا حفرههای بزرگ آبی بسیار خطرناک هستند. کاربردشان در حمل مسافران ضعیف بار، اکتشافات و ماجراجویی است.
رفتینگ حمل تجهیزات (Gear Raft)
مانند رفتینگ با پاروی بلند است، با این تفاوت که راهنما در وسط قایق روی صندلی مخصوص مینشیند. کاربرد حمل مسافر ضعیف و بار، اکتشاف و ماجراجویی است.
کاتا رفت (Kata Raft)
این قایق دارای دو تیوب مجزا است که توسط قاب فلزی مخصوص به هم متصل شده و کف آن بادی نیست. هدایت این قایق توسط قایقرانی که در وسط می نشیند همانند رفتینگ حمل تجهیزات انجام میگیرد. از این قایقها در حمل مسافران ضعیف، حمل بار ایمنی و نجات استفاده میشود.
پک رفت (Pak Raft)
این قایقهای فوق سبک برای سفرهای انفرادی و دسترسی به نقاط دو در دست مورد استفاده قرار میگیرند. طراحی آن به گونهای است که در امواج خروشان قابلیت زیادی دارد و میتواند مقدار زیادی بار حمل کند. نقاط قوت این قایق وزن کم، قابلیت قرارگرفتن در کوله پشتی، قابلیت حمل بار و قابلیت مانور زیاد و نقاط ضعف ضخامت پارچه قایق نازک است و در اثر برخورد با اجسام تیز به راحتی آسیب میبیند.
رفتینگ موتوری (Motor Raft)
این قایق در رودخانههای خیلی بزرگ مثل کولورادو در آمریکا استفاده میشود. طول آن بالای هشت متر است و به راحتی میتواند بیست تا سی نفر را حمل کند.
دوریس (Dories)
قایقهای رفتینگ توریستی اولیه دوریس از چوب ساخته و با پارو و موتور هدایت میشدند. استفاده از این قایق ها با ورود قایقهای بادی رفتینگ محدود شده است.
قبل از هرچی باید تاکید کنیم که رفتینگ یک فعالیت ماجراجویانه ورزشی حرفهای است که انجام آن نیاز به دانش، مهارت و تجربه کافی دارد. انجام رفتینگ بدون حضور مربی یا راهنما حرفهای میتواند بسیار خطرناک باشد. قبل از تهیه رفتینگ ابتدا باید به سوالات زیر پاسخ دهیم:
رفتینگ پارویی (Paddle Raft)
در این نوع رفتینگ، همه افراد پارو به دست دارند و یک نفر به عنوان راهنمای رفتینگ در انتهای قایق نشسته و آن را هدایت میکند. این قایقها در اندازه و ظرفیتهای 2 تا 20 نفره هستند. از کاربرد این قایق میتوان به ماجراجویی، لذت از رفتینگ و ورزش اشاره کرد.
رفتینگ دو نفره (R2)
این قایق با ظرفیت 2 نفر طراحی و ساخته میشود. برای کنترل و هدایت قایق مانند رفتینگ پارویی افراد از پارو استفاده میکنند. کاربردشان قایقرانی برای استفاده شخصی و در رودخانههای خروشان باریک است.
رفتینگ با پاروی بلند (Oar Raft)
در استفاده از این قایقها راهنما یا قایقران در انتها قایق روی صندلی مخصوص مینشیند و با دو پارو بلند قایق را هدایت میکند. این قایق در امواج خروشان بزرگ کنترلشان بهتر و راحت تر است و در برخورد با موانع یا حفرههای بزرگ آبی بسیار خطرناک هستند. کاربردشان در حمل مسافران ضعیف بار، اکتشافات و ماجراجویی است.
رفتینگ حمل تجهیزات (Gear Raft)
مانند رفتینگ با پاروی بلند است، با این تفاوت که راهنما در وسط قایق روی صندلی مخصوص مینشیند. کاربرد حمل مسافر ضعیف و بار، اکتشاف و ماجراجویی است.
کاتا رفت (Kata Raft)
این قایق دارای دو تیوب مجزا است که توسط قاب فلزی مخصوص به هم متصل شده و کف آن بادی نیست. هدایت این قایق توسط قایقرانی که در وسط می نشیند همانند رفتینگ حمل تجهیزات انجام میگیرد. از این قایقها در حمل مسافران ضعیف، حمل بار ایمنی و نجات استفاده میشود.
پک رفت (Pak Raft)
این قایقهای فوق سبک برای سفرهای انفرادی و دسترسی به نقاط دو در دست مورد استفاده قرار میگیرند. طراحی آن به گونهای است که در امواج خروشان قابلیت زیادی دارد و میتواند مقدار زیادی بار حمل کند. نقاط قوت این قایق وزن کم، قابلیت قرارگرفتن در کوله پشتی، قابلیت حمل بار و قابلیت مانور زیاد و نقاط ضعف ضخامت پارچه قایق نازک است و در اثر برخورد با اجسام تیز به راحتی آسیب میبیند.
رفتینگ موتوری (Motor Raft)
این قایق در رودخانههای خیلی بزرگ مثل کولورادو در آمریکا استفاده میشود. طول آن بالای هشت متر است و به راحتی میتواند بیست تا سی نفر را حمل کند.
دوریس (Dories)
قایقهای رفتینگ توریستی اولیه دوریس از چوب ساخته و با پارو و موتور هدایت میشدند. استفاده از این قایق ها با ورود قایقهای بادی رفتینگ محدود شده است.
قبل از هرچی باید تاکید کنیم که رفتینگ یک فعالیت ماجراجویانه ورزشی حرفهای است که انجام آن نیاز به دانش، مهارت و تجربه کافی دارد. انجام رفتینگ بدون حضور مربی یا راهنما حرفهای میتواند بسیار خطرناک باشد. قبل از تهیه رفتینگ ابتدا باید به سوالات زیر پاسخ دهیم:
- هدف از تهیه قایق رفتینگ چیست؟ (استفاده شخصی، ورزشی، اجرای تور، امداد و نجات، اکتشاف و ..)
- در چه محیطی از آن استفاده میکنید؟ (آب خروشان، آب آرام، برای ماهیگیری و ...)
- چه اندازه ار آن استفاده میکنید؟ ( چند بار در سال و در چه فصلهایی)
- کجای کشور از آن استفاده میکنید؟ (محل و آب و هوا)
- ظرفیت یا سوار شدن
- تجربه و مهارت شما در هدایت قایقهای بادی و آب خروشان چقدر است، در محلی که قصد قایقرانی دارید، چه قایقهای دیگری استفاده میشوند؟
- قصد دارید در برنامههای یک روزه استفاده کنید یا سفرهای چند روزه؟
- همه افراد قایق پارو میزنند یا با پاروی بلند هدایت میکنید و یا هر دو؟
جنس قایقهای رفتینگ و ویژگیهایشان:
- یورتان: جنس این نوع قایق در برابر برخورد با اجسام تیز و برنده بسیار مقاوم است. این قایقها وزن سبکی دارند ولی جمع کردن و تعمیرات قایق به سختی انجام میشود.
- هایپالون: جنس مقاوم، عمر زیاد، جمع کردن راحت، تعمیر آسان از مزایا و قیمت گران و استفاده از چسب (احتمال باز شدن چسبها) از معایب این نوع قایق است.
- پیویسی: در این قایقها برخلاف قیمت ارزان،کیفیت پایین و وزن زیاد، احتمال ترک برداشتن قسمتهای جمع شده در سرمای زیاد وجود دارد.
ویژگی قایقهای رفتینگ
- هرچه قایق بزرگتر، ظرفیت بیشتر و هدایت آن سختتر میشود.
- هرچه قایق کوچکتر، ظرفیت کمتر و هدایت آن راحتتر است البته اگر بیشتر از ظرفیت سوار قایق شوند، هدایت آن سختتر میشود.
- هرچه عرض قایق بیشتر باشد، شناوری بهتر و واژگونی کمتر دارد.
- در برنامههای یک روزه: قایقهای چهارده و پانزده فوت مناسب برای هفت الی هشت نفر و قایقهای دوازده و سیزده فوت مناسب برای پنج الی شش نفر
- در برنامههای چند روزه چون تجهیزات آشپزخانه و لوازم کنمپینگ حمل میشود: قایقهای چهارده و پانزده فوت: مناسب برای چهار الی پنج نفر و قایق دوازده و سیزده فوت: مناسب برای سه الی چهار نفر
- در قایق رفتینگ پارویی: همه باید پارو بزنند پس آمادگی جسمی افراد مهم است.
- در قایق رفتینگ با قاب و پاروی بلند: راهنما کنترل قایق را کاملا برعهده دارد، پس افرادی که آمادگی جسمی خوبی ندارند هم میتوانند حضور پیدا کنند.